BUDOWA GĄSIENICY KOPARKI – Z CZEGO SKŁADA SIĘ UKŁAD JEZDNY MASZYNY GĄSIENICOWEJ?

Układ gąsienicowy koparki składa się z wielu współpracujących elementów, których zadaniem jest przenoszenie napędu, zapewnienie stabilności maszyny i dostosowanie jej do pracy w trudnym terenie. W typowej koparce gąsienicowej, napęd generowany jest przez silnik wysokoprężny i przekazywany za pośrednictwem przekładni i silników jazdy na koła napędowe, które wprawiają w ruch cały łańcuch gąsienicy.

Kluczowe komponenty tego podwozia to m.in. koło napędowe, rolki jezdne i podtrzymujące, napinacz, prowadnica (idler), ogniwa łańcucha oraz klepki gąsienicy. Każdy z tych elementów ma swoją specyficzną funkcję i wpływa na efektywność oraz trwałość pracy maszyny.

KLEPKI GĄSIENICY

Klepki gąsienicy w maszynach marki CAT wytwarzane są ze specjalnie modyfikowanej stali średnio węglowej hartowanej na dużą głębokość, co zapewnia długą żywotność i odporność na zużycie.

Wzmocnione przekroje oraz profilowane (wygięte) krawędzie czołowe i tylne zwiększają sztywność płyty i ograniczają ryzyko odkształceń pod obciążeniem. Dostępne w szerokiej gamie typów i rozmiarów, dostosowanych do warunków terenowych i charakteru pracy maszyny.

ROLKI PROWADZĄCE

Rolki nośne podpierają łańcuch od spodu i naprowadzają go na koła napinające zapobiegając jego zsunięciu się.
Dzięki hartowaniu komponentów, zwiększa się ich odporność na odkształcenia i pękanie.

Uszczelnienie rolek zabezpiecza wnętrze przed zabrudzeniami, a trwałe smarowanie wydłuża żywotność. Wzmocnione trzpienie, łożyska i hartowane obręcze zwiększają niezawodność, a układ wspornikowy ułatwia czyszczenie, ograniczając gromadzenie się materiału.

KOŁA NAPINAJĄCE

Koła napinające utrzymują prawidłowe napięcie gąsienicy, zapewniając jej stabilną pracę i minimalizując zużycie pozostałych komponentów układu jezdnego.

Najczęściej stosuje się odlewane lub spawane konstrukcje z wewnętrznymi wzmocnieniami, co zwiększa ich wytrzymałość i odporność na obciążenia.

Trwałe uszczelnienia chronią przed zanieczyszczeniami, a fabryczne smarowanie na cały okres eksploatacji eliminuje konieczność serwisowania i zwiększa żywotność układu.

OGNIWA GĄSIENICY

Ogniwa są kluczowym elementem łańcucha gąsienicy, przenoszą obciążenia i wpływają na trwałość układu jezdnego.

Przy ich produkcji topowi producenci stosują zaawansowaną obróbkę cieplną, zapewniającą wysoką odporność na ścieranie i uszkodzenia.

Ogniwa gąsienicy współpracują ze wszystkimi komponentami podwozia, dlatego ich terminowa wymiana chroni rolki i koła napędowe, wydłużając żywotność całej gąsienicy i zmniejszając koszty eksploatacji. Jeżeli w wyjątkowo abrazyjnym terenie tuleje łańcucha zużywają się szybciej niż ogniwa istnieje możliwość obrócenia tulei co może nawet podwoić żywotność łańcucha.

PROWADNICE GĄSIENIC

Prowadnice gąsienic stabilizują tor ruchu łańcucha, zapobiegając jego zsuwaniu się podczas pracy maszyny. Pomagają utrzymać prawidłowe prowadzenie gąsienicy, zwłaszcza w trudnym terenie i przy manewrowaniu, chroniąc układ jezdny przed uszkodzeniami i przedłużając jego żywotność.

ROLKI JEZDNE

Równomiernie rozkładają ciężar maszyny na podłoże i zapewniają stabilność w trudnym terenie. Hartuje się je na dużą głębokość, co zapewnia wysoką odporność na zużycie, odkształcenia i obciążenia udarowe. Stosowane są tulejowe łożyska oraz utwardzane trzpienie, które skutecznie pochłaniają wstrząsy i ugięcia.

W koparkach i spycharkach CAT rolki są uszczelnione systemem Cat Duo-Cone® i fabrycznie smarowane na cały okres eksploatacji. Dostępne w wersji jedno- lub dwukołnierzowej, z szerokimi kołnierzami zapobiegającymi zsuwaniu się gąsienicy. Wykonane z wysokowytrzymałej stali, niemal całkowicie eliminują zjawisko wybicia (bell mouthing).

KOŁO NAPĘDOWE

Koło napędowe (sprocket) przenosi moment obrotowy z przekładni na gąsienicę, odpowiadając za wprawienie całego układu jezdnego w ruch. Podczas pracy poddawane jest ciągłym obciążeniom udarowym i ściernym, dlatego wykonuje się je ze stali o wysokiej wytrzymałości i poddaje hartowaniu w pełnym przekroju.

Odpowiedni profil zębów i precyzyjne dopasowanie do ogniw łańcucha minimalizują zużycie oraz ryzyko przeskoku, co przekłada się na płynne przeniesienie napędu i długą żywotność komponentów. W maszynach Caterpillar koła napędowe dostępne są w trzech wariantach, dopasowanych do klasy maszyny i rodzaju zastosowania, od prac ogólnych po warunki silnie abrazyjne.

KLEPKI GĄSIENICY

Klepki gąsienicy w przypadku koparek i spycharek CAT wytwarzane są ze specjalnie modyfikowanej stali średnio węglowej hartowanej na dużą głębokość, co zapewnia długą żywotność i odporność na zużycie. Wzmocnione przekroje oraz profilowane (wygięte) krawędzie czołowe i tylne zwiększają sztywność płyty i ograniczają ryzyko odkształceń pod obciążeniem. Dostępne w szerokiej gamie typów i rozmiarów, dostosowanych do warunków terenowych i charakteru pracy maszyny

W zależności od warunków pracy i typu podłoża (np. piasek, skały, błoto, grząski grunt), stosuje się różne szerokości i rodzaje bieżników. Szersze klepki poprawiają rozkład nacisku i stabilność na miękkim terenie, natomiast węższe zapewniają większą zwrotność i zmniejszają opory toczenia na twardych nawierzchniach. Dostępne są również wersje z bieżnikiem agresywnym (tzw. grouser) jedno-, dwu- lub trójżebrowym, w zależności od potrzeb trakcyjnych i rodzaju maszyny.

BUDOWA GĄSIENIC GUMOWYCH

W maszynach kompaktowych, takich jak minikoparki, ładowarki o sterowaniu burtowym coraz częściej stosuje się gąsienice gumowe, które łączą mobilność z ochroną podłoża. Tego typu rozwiązanie sprawdza się szczególnie w środowisku miejskim, pracach drogowych, brukarskich oraz przy zagospodarowaniu terenów zielonych.

Gąsienice gumowe składają się z kilku warstw:

• + Zewnętrznego bieżnika z mieszanki gumy odpornej na ścieranie,
• + Stalowych lub kompozytowych cięgien nośnych,
• + Wzmocnionych wkładek (np. z włókien syntetycznych),
• + Wewnętrznych stalowych rdzeni prowadzących (tzw. core bar), które współpracują z układem jezdnym maszyny.

W przypadku maszyn Caterpillar, gąsienice gumowe projektowane są z myślą o maksymalnej trwałości i przyczepności. Posiadają specjalne wzory bieżnika oraz systemy redukujące wibracje i hałas. Dzięki precyzyjnemu dopasowaniu do rolek i napędów, zapewniają płynny bieg i minimalizują ryzyko przeskoku czy zużycia komponentów jezdnych.

Do największych zalet gąsienic gumowych należą:

• + Ochrona delikatnych nawierzchni (np. asfalt, kostka brukowa),
• + Niska masa i mniejsze opory toczenia,
• + Szybki montaż i niższy poziom hałasu podczas pracy.